Namen in de Lage Landen voor 1150

Vroeg-middeleeuwse voornamen en achternamen in Nederland en Vlaanderen


Bijnamen

Bijnamen maakten slechts 6% van alle toenamen uit, en slechts 2% van alle individuen had een bijnaam, maar zij vormden wel een interessante categorie. Daarom zijn alle 118 personen met een bijnaam hier weergegeven: 112 mannen, en 6 vrouwen. Vanaf de 11e eeuw werden bijnamen vaak genoteerd in het Middelnederlands in de (overigens Latijnse) geschriften. De vertalingen hieronder zijn gebaseerd op het Middelnederlands Woordenboek (1998) en het Woordenboek van de familienamen (Debrabandere, 2003).
Locatie-achternamen die verwijzen naar een land of streek buiten het studiegebied zijn als bijnamen beschouwd. De toenaam Freso is niet als bijnamen beschouwd, met één uitzondering: de Vlaamse graaf Rotbert trouwde Gerthrude, gravin van Frisia, en werd daarom 'de Fries' genoemd.

In de vroegste eeuwen waren bijnamen, net als toenamen in het algemeen, relatief zeldzaam en kwamen ze vooral voor bij edelen en geestelijken. Maar liefst 90% van de bijnamen is van na het jaar 1000.
Het is opmerkelijk dat de helft van de bijnamen uit Vlaanderen kwam, en dat er in de regio's Noord en Oost vrijwel geen bijnamen werden aangetroffen.

eigennaam bijnaam modern Nederlands   eeuw regio
Latijnse bijnamen
Aven Albe wit vrouw 12 V
Ewald Albus wit priester 7 C
Hermannus Albus wit   12 C
Folpertus Albus / Candidus wit   12 W
Roberti Anglici engel   12 V
Balduini Barbatus met de baard graaf 10 V
Hermanno Calf kaal   12 C
Gerardi Calvi kaal   12 V
Gerardi Calvi kaal   11 V
Hugonis Calvi kaal   12 V
Stephani Calvi kaal   10 V
Wichardi Calvi kaal   11 V
Balduinus Calvus kaal graaf 9 V
Heinricus Canis hond   12 Z
Gerbertum Castus vroom, kuis geestelijke 8 C
Euerardus Corvus raaf   12 V
Florencii Crassi vet graaf 11 W
Heinricus Crassus vet graaf 11 N
Godefridus Danus de Deen hertog 9 W
Hermanni Diaboli duivel   12 C
Otto Dives rijk rechter 12 Z
Balduinus Ferreus Ijzer, met de ijzeren arm graaf 9 V
Rotbertus Frisonis / Fresonis / Hierosolimitanus de Fries graaf 11 V
Godefridus Gibbosus met de bult, de gebochelde hertog 11 Z
Jordanus Grecus de Griek   12 Z
Theodericus Ierosolimam Jeruzalemganger graaf 12 W
Theodericus Ierosolimita Jeruzalemganger graaf 10 W
Gerardus Jherosolimam Jeruzalemganger   11 V
Gerardi Longus lang graaf 11 Z
Guilhelmus Longus lang ridder 11 V
Willelmus Longus lang   12 Z
Theoderico Magno groot   12 V
Arnulfus Magnus groot graaf 10 V
Erlinda Monocula éénoog non 10 W
Alberto Monoculo éénoog   12 C
Eggricus Niger zwart   11 V
Erenboldus Niger zwart   11 V
Ewald Niger zwart priester 7 C
Florencium Niger zwart graaf 12 W
Herioldus Nordmannus Noorman edele 9 C
Rodulfo Normanno Noorman   9 N
Roricus Nortmanni / fel Christianitatis Noorman koning 9 C
Walramus Pagino / Paganus heiden hertog 12 Z
Einthetus Parvus klein   11 C
Saxo Parvus klein   12 C
Theodericus Peregrinus bedevaartganger edele 12 W
Heremannus Piscis vis   12 C
Einfridi Rufus rood   11 V
Everhardus Saxo de Saks graaf 9 O
Everardus Scabio krabber   11 C
Celestinus Scottus de Schot abt 8 V
Middelnederlandse bijnamen
Margareta Badwagens badwagen ? vrouw 11 V
Alberni Bagga / Begge / Beggha lekebroeder   12 C
Hugo Balsting ?   12 V
Sivert Batselir jonge edelman   12 W
Thidger Blankart blank   11 W
Walterus Bouart naar bayard, het roodbruine paard?   12 Z
Sigeri Brune bruin   12 V
Albertus Capun kapoen, haan horige 12 V
Balduini Consel van kruiderij, specerij ?   12 V
Walterus Covent listig   12 V
Walterus Crommelin / Crummelin krom   12 V
Balduini Cuusol van kuis, rein?   12 V
Heremannus Dena ?   12 V
Goceuini Eueldach boosaardig (euveldaad)   12 V
Sigerus Euuen ? horige 12 V
Eggrifidus Foggis / Foravot ?   12 V
Folcolf Fot ?   12 W
Thyderico Fransoys Fransoos   12 C
Einfridus Furlant voorland, vierland   11 V
Fromoldi Gendbava ?   11 V
Folperti Grunchel ?   11 V
Wilhelmo Guls gulzig, vraatziek   12 W
Heinrico Haghe haag   12 C
Rodberti Hanas van haan?   11 V
Gerardi Hastin van haastig ?   12 V
Hezelo Hercker harker bediende 12 Z
Theodricus Holgrim ?   12 Z
Lisa Honrecrop hoenderkrop vrouw 11 V
Lamberto Hove hof   12 Z
Lamberti Kegel kegel   12 V
Wilelmus Kinnebacken / Kinbac / Maxilla / Timpo kinnebak, onderkaak geestelijke 12 W
Anfridus Knif mes bediende 12 C
Arnoldus Knif mes   12 C
Ruthulfus Knif mes   12 C
Avo Kukelin mantel, of kuiken?   12 W
Heremannus Lespart lispelaar, stamelaar   12 V
Gozuinus Loscart schele, of van plaatsnaam Lossaard ?   12 V
Hugonis Louf van laveren (onvast lopen) of van persoonsnaam Ludolf?   12 V
Wazelini Omekin oompje   11 V
Volcramus Punget (?) steken, prikken   12 V
Tingerus Quatlat kwaad … (lot?)   12 V
Waltero Rageve ?   12 V
Gerardi Ruethel reutel, gerammel   11 V
Rogerus Runcis gerimpeld   11 C
Meinzo Sas de Saks   12 Z
Engelbertus Scathalot / Schathaloch slecht lot   11 W
Fastradus Scerebart / Skerebaerd scheerbaard   12 C
Witzo Slabbart slemper   12 C
Albertus Snackard / Snackart / Snaggard babbelaar   11 V
Willelmi Snel snel   12 V
Henricus Sneparth van snip (vogel met spitse snavel)   12 Z
Arnoldo Spikar spijker   12 W
Theoderico Spise spijs   12 V
Balduinus Stop stop (als in stoplap)   12 V
Greta Stopens stop (als in stoplap) vrouw 11 V
Balduini Stums stom   12 V
Heremannum Uisc vis   12 C
Simon Vak vak: deel van een gebouw of dijkvak   12 W
Sigero Wippip als in wippen?   12 V
Arnoldus Wtther wit ?   12 Z
Bijnamen in een andere of onbekende taal
Gerardo Calbono ?   12 V
Willelmus Curtohosa / Normannus (frans) hoffelijk graaf 12 V
Willelmus Damasus naar paus Damasus ?   12 Z
Munturfi Entigis ?   9 N
Ruthardus Gymo ?   12 Z
Ingelberus Scarpo van (frans) scarpoyse = soort vrachtschip ?   12 Z
Clementia Testahardith ? gravin 11 V



Start
Pagina
Inleiding
Materiaal & Methoden
Samenvatting

Regio's
Referenties 		Lijsten:
Mannennamen
Mannennamen uitgebreid
Vrouwennamen
Vrouwennamen uitgebreid
Stammentabel
Bijnamen
 Analyses:
Niet-Germaanse namen
Eenstammige namen
Variatie
Toenamen
Compositieregels Vernoemen 		© Dr. Kees C. Nieuwenhuijsen
www.keesn.nl

Laatste update: september 2012